Niki de Saint Phalle

Erakusketa Guggenheim Bilbao Museoak eta Réunion des Musées Nationaux – Grand Palais-ek antolatu dute, Niki Charitable Art Foundation-en parte-hartzearekin. Niki de Saint Phalle (1930–2002) XX. mendearen erdialdeko artista ospetsuenetako bat da. Catherine Marie-Agnes Fal de Saint Phalle izena du, baina Niki de Saint Phalle bezala gehiago ezagutzen da. Haren ibilbide oparoan zehar, Saint Phallek obra-multzo bat sortu zuen hainbat baliabiderekin eta dimentsio soziopolitiko handiarekin. Haren obran alaitasunetik sakon eta intelektualera bitarteko guztia jorratzen da, baina lanaren izaera paradoxikoa oraindik ez da bere osotasunean aztertu. Bizitzan zehar nazioarteko laudorioak eta errekonozimendua jaso zituen lehen emakumeetako bat izan zen, eta beraren pertsonaia publiko bat sortu zuen arrakastaz.  Warhol-en antzera, Saint Phallek komunikabideak aprobetxatzen jakin zuen bere obraren harrera trebetasunez bideratzeko. Niki de Saint Phallek ez zuen izan prestakuntza artistiko arauturik, eta Gaudi, Dubuffet eta Pollock izan zituen inspirazio-iturri, 1950eko hamarkadaren amaiera aldera, edozein joera edo mugimendu artistikotik at zegoen mundu berezia asmatzeko. Haren karrera osoan gai eta mito handiak aurki ditzakegu, ondoren haren obra osoa artikulatu zutenak. Oso ezaguna da haren obraren alderdi alai eta koloretsua, baina haren indarkeria, konpromisoa eta jarrera erradikalak ahaztu egin dira. Eta hori gertatzen da, baita ere, haren performance ausartekin, obraren eduki politiko eta feministarekin eta eskultura publiko handinahiekin. Atzera begirako hau Niki de Saint Phalleri hogei urtetan eskainitako lehen erakusketa handia da, eta, bertan, artista polifazetikoa aurkeztuko da, aldi berean pintorea, muntaiaren artista, eskultorea, grabatzailea, performerra eta zinemagile esperimentala dena. Obra ikuspegi guztiz berritzailetik behatzen du. Artxiboko 200 obra eta dokumentu bano gehiago —asko argitaratu gabeak— daude ikusgai 2.000 metro karratutik gorako eremuan, kronologikoki eta gaien arabera antolatuta eta pantaila-irudiekin; horietan artista bere obrari buruz hizketan ikus dezakegu.