Aldi baterako erakusketak

Living Architecture: Gehry

2025eko martxoak 7  – urriak 19

208. aretoan in situ zikloa inauguratzen da; hau da, zehazki espazio honetarako diseinatutako proposamen artistiko berritzaileen programa, Museoko arkitekturarekin elkarrizketan.

Oraingo honetan, datuen estetikan aitzindaria den Refik Anadol artistaren Arkitektura bizia: Gehry (Living Architecture: Gehry, 2025) obra Frank Gehryren lengoaia arkitektonikoan inspiratzen da, esperientzia murgiltzaile paregabe bati bizia emateko. Modu horretan, adimen artifizialak haren diseinuen formak interpretatu eta irudikatuko ditu.

Modu etikoan lortutako sarbide irekiko datuen eta bere estudioak sortutako AA eredu aurreratuen bidez, Anadolek makineriak “amets egiteko” duen gaitasuna aztertzen du, etengabe aldatzen ari diren irudiak sortuz eta informazioa konfigurazio abstraktu harrigarri bihurtuz. Obra gaikako sei ataletan zatituta dago, eta bisitaria 208. areto zabalean biltzeko diseinatu da. Horrela, gure pertzepzioa desafiatzeaz gain, hausnarketa bat eskaintzen du, adimen artifizialak sormenaren etorkizunean zer eragina izango duen eta mundua teknologiaren bidez nola aztertzen dugun ikusteko.

Erakusketa hau, gainera, 204. aretoko Didaktika hezkuntza-espazioarekin osatzen da; bertan, Refik Anadolek diziplina anitzeko bere taldearekin elkarlanean garatzen duen sormen-prozesua sakontzen duten ikus-entzunezko baliabideak aurkituko dituzu.

Film & Video aretoa bideo-arteari eta mugimenduzko irudiari eskaintzen zaio, eta, oraingo honetan, Vito Acconci (New York, 1940–2017) eta Sergio Prego (Donostia-San Sebastián, 1969) artisten obren arteko topaketa berritua  aurkeztuko digu, New Yorkeko Acconci Studion 1996 eta 2002 urte artean elkarrekin lan egin zuten bitartean sortutako adiskidetasunaren eta lankidetzaren emaitza.

Belaunaldi desberdinetakoak izan arren, bi artistek uste zuten gorputzaren ekintzak leku bat betetzeaz gain, eraldatu egiten duela. Acconcik eguneroko keinuekiko interesa zuen, eta horrela hurbiltzen zen nozio horretara; Pregok, berriz, espazioak aldatzen dituzten esku-hartze eskultoriko ezagunen bidez egiten du.

Ibilbidea 103. galeriaren gelaurrean hasten da, eta, bertan, Vito Acconciren Running Tape (1969) soinu-pieza eta Sergio Pregoren kanal bakarreko hainbat bideo topatuko ditugu. Areto nagusian, galeria murgiltze-gune bilakatuko da Pregok bereziki horretarako diseinaturiko eszenografia batekin. Bisitaria espazioan zehar ibiltzera gonbidatuko da, gorputza, arkitektura, irudia eta ekintza Acconcik instalazioaren ezohiko azaleretan proiektatutako obrekin lotu araziz.

Otsailak 28 – ekainak 1

Budapesteko paper gaineko maisulanak erakusketak Europako artearen zazpi mende aztertzeko gonbita egiten du, Budapesteko Arte Ederren Museoko funtsen historia ezagutzearekin batera. Hauskorrak izateagatik oso gutxitan ikusgai jartzen diren pieza batzuek erakusten dute paper gaineko marrazketaren, grabatuaren, xilografiaren eta litografiaren teknikek nola bilakaera izan duten historian zehar.

205. aretoan, Rafael eta Rubens bezalako maisuen marrazkiak daude, perfekzio anatomikoa eta konposizio dramatismoa bilatzen zutenenak. Haien estudio eta zirriborroei esker, obra handiak sorrarazi zituen sormen-prozesua ezagutu dezakegu.

Ibilbideak 206. aretoan jarraitzen du, eta XVIII. mendera eramaten gaitu: papera esperimentazio-gune bihurtuko da natura eta eguneroko bizitza fintasun handiz harrapatzeko. Bidaiako paisaiek eta eszenek artisten inguruko munduari buruzko begirada sentibera eta bitxia erakusten dute.

207. aretoan, Van Gogh edo Schiele bezalako artistek trazu librea eta adierazkorra erabiltzen dute giza emozioak esploratzeko, eta, ordura arte inoiz gertatu ez bezala, giza psikearen ikuspegi sakona agertzen dute.

Erakusketa 209. aretoan amaitzen da, eta XX. mendeko tradizioaren haustura islatzen du. Vasarely eta Richter bezalako artistek abstrakzioa aztertzen dute, lerroa eta forma askatuz, gaur egungo artera bitarte iraun duten adierazpen-aukera berriak irekitzeko.

2025eko otsailak 21 – ekainak 1

Bigarren solairuko 202. eta 203. aretoetan, Brasilgo mugimendu modernistaren aitzindarietako bati eskainitako atzera begirako erakusketa aurkituko duzu: Tarsila do Amaral (1886–1973).

Erakusketaren bitartez, Brasilgo artistaren ibilbide zabala ezagutu daiteke, ariketa akademikoetan eta Inpresionismoak eragindako paisaietan oinarritutako obra goiztiarretatik hasi eta Brasilgo landa-munduaren irudikapen zirraragarri eta herrialdeak 1920ko hamarkadatik aurrera izandako urbanizazio azkarra dokumentatzen duten eszenetaraino.

Tarsila denbora luzez bizi eta hezi izan zen Europan. Abangoardien Parisen igarotako urteetan, berrikuntzak eta esperimentazio artistikoak markatutako ingurunean, Tarsilak Kubismoa bereganatu zuen, jatorria berrinterpretatzeko formak zatikatuz. Parisko estiloaren aukerei erantzuteko erronkari aurre egin zion, kulturen nahasketan oinarritutako brasildar identitate modernoa eraikitzen ahalegintzen zen bitartean.

Brasilera egindako bidaiek bere lurrarekiko lotura bizitu eta Inauteriak Madureiran (1924) bezalako lanak inspiratu zituen, kolonia aurreko tradizioak eta eszena herrikoiak erakusten dituztenak kolore bizi eta forma geometrikoekin. Handik urte batzuetara, haren pintura kritikoagoa eta poetikoagoa izatera iritsi zen; Langileak (1933) bezalako lanetan, Brasilgo errealitate soziala islatu zuen, lanaren munduarekin lotutako tonu soilagoak erabiliz.